لب شکری یاشکاف کام یکی از متداول ترین نقایص مادرزادی عمده در انسان است که در سفیدپوستان لب شکری همراه با شکاف لب، شیوعی معادل یک در هر هفتصد تا هزار تولد دارد

لَب شِکَری یا لَبِ شکافته، یکی از نواقص زایشی بدن است. در این حالت بخشی از لب نوزاد باز می ماند و گوشت آن رشد کافی نداشته است.

حالت لب شکری ممکن است هم زمان با کام شکافته رخ بدهد.

در حالت کام شکافته، بخش های چپ و راست سخت کام پیوستگی ندارند. کام ها یا لب های شکافته در هر ۶۰۰ تا ۸۰۰ زایمان رخ می دهد و امروزه می توان با جراحی سریع پس از زایمان آن را رفع کرد.

در زبان فارسی حالت لب شکری را با نام های خرگوش لب، شکافته لب، لب چاک، چهارلب، سه لبه، سه لنج، کفیده لب، و شکرلب نیز می نامیدند

طبق آمارهای بین المللی، شکاف لب یا لب شکری در پسرها بیشتر دیده می شود ولی در بررسی هایی که در ایران انجام شد شیوع آن در دخترها کمی بیشتر بود. در اغلب موارد شکاف لب به صورت یکطرفه است ولی گاهی به صورت دوطرفه دیده می شود.

عوامل لب شکری:

• ارث

• محیط

• سیگاری یا الکلی بودن والدین

• دیابت مادران

• کمبود فولیک اسید

• خود درمانی مادران هنگام بارداری از علل این ضایعه است.

لب شکری انواع مختلفی دارد

به طور کلی سه نوع شکاف لب یا لب شکری وجود دارد:

۱ـ هم لب و هم کام دچار شکاف هستند. بیش از نیمی از شکاف ها از این نوع هستند. این نوع شکاف در پسر بچه ها شایع تر است. حدود ۱۳ درصد مبتلایان به این نوع شکاف به سایر ناهنجاری های مادرزادی نیز مبتلا هستند.

۲ ـ فقط کام شکاف دارد. یک سوم شکاف ها از این نوع هستند و بیشتر در دختر بچه ها دیده می شود.

۳ ـ فقط لب شکاف دارد. حدود یک پنجم مبتلایان به شکاف را شامل می شود.

عوارض لب شکری یا شکاف لب:

لب شکری یا شکاف لب می تواند روی صحبت کردن کودکان تاثیر بگذارد

بسته به میزان و محل شکاف کام یا لب، عوارض آن نیز فرق می کند. به طور کلی یک یا چند یا تمام عوارض زیر ممکن است روی دهد:

تاثیر لب شکری یا شکاف کام بر روی تنفس:

ناهنجاری فک و کام باعث مشکل تنفسی می شود. درمان شامل جراحی و به کارگیری پروتزهای دهانی است.

تغذیه نوزادان مبتلا به لب شکری:

تغذیه نوزادان مبتلا به شکاف نیز با مشکلاتی روبه رو است. همکاری متخصص تغذیه و گفتار درمانی ممکن است سودمند باشد. دستگاه های ویژه ای نیز به منظور تغذیه نوزاد در دسترس هستند.

عفونت های گوش و کاهش شنوایی در کودکان لب شکری:

هر ناهنجاری دستگاه تنفسی فوقانی می تواند عملکرد شیپور استاش (در گوش) را مختل کند و احتمال تجمع مایع در گوش میانی را افزایش دهد.

این امر احتمال عفونت گوش میانی را زیاد می کند. کاهش شنوایی نیز نتیجه عفونت های مکرر گوش میانی است. برای اصلاح این مشکل متخصص گوش و حلق و بینی از وی تی یا گرومت استفاده خواهد کرد.

صحبت کردن کودکان لب شکری یا شکاف کام:

برای این که کودک بتواند به درستی صدا و کلمات واضحی را تولید کند، رشد و تکامل طبیعی لب و کام ضروری است. می توان با عمل جراحی، شکاف را ترمیم نمود و با گفتاردرمانی به تکامل گفتاری کودک کمک کرد.

تاثیر لب شکری یا شکاف لب بر روی دندان ها:

گاهی شکاف شامل لثه و فک نیز می شود و این امر بر رشد صحیح دندان ها و فک تاثیر می گذارد. دندانپزشک اطفال یا متخصص ارتودنسی می تواند به رفع این مشکل کمک کند.

تشخیص لب شکری چگونه است؟

معمولا لب شکری بعد از تولد نوزاد تشخیص داده می شود. در اولین معایناتی که پزشک روی نوزاد انجام می دهد، لب ها و کام نوزاد معاینه شده و در صورت وجود شکاف، تشخیص داده می شود.

گاهی مواقع لب شکری در یک سونوگرافی قبل از تولد نوزاد و در دوران بارداری مشاهده و تشخیص داده می شود. البته به یاد داشته باشید که سونوگرافی همیشه قادر به تشخیص مشکل نبوده و از این رو پزشکان برای تشخیص زودهنگام لب شکری بر سونوگرافیتکیه نمی کنند.

درمان لب شکری چگونه است؟

بیماری لب شکری را می توان با عمل جراحی درمان کرد

عمل جراحی می تواند مشکل لب شکری را برطرف کند. هرچند می توان در همان روزهای نخستین زندگی شکاف لب را ترمیم کرد ولی اغلب توصیه می شود که ترمیم اولیه شکاف لب در سن سه ماهگی صورت گیرد. در این سن شیرخوار وضعیت جسمی مناسبتری برای انجام جراحی دارد.

در ترمیم شکاف لب یا لب شکری، می توان اقدامات اولیه ای را برای اصلاح بدشکلی ایجاد شده در بینی انجام داد. که این کار می تواند نتیجه جراحی بعدی را بهبود بخشد.

نقش ویتامین A در لب شکری نوزادان:

جذب متعادل ویتامین A در دوران بارداری می تواند خطر ابتلا به شکاف کام و لب را کاهش دهد. نوزادان مادرانی که در دوران بارداریروزانه حدود ۸٫۳ میلی گرم مکمل ویتامین A مصرف می کنند نسبت به نوزادان دیگر حدود ۵۰ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به شکاف کام و یا لب شکری قرار دارند.

اگر کودک شما به علت ابتلا به لب شکری در تلفظ بعضی کلمات مشکل داشته باشد ممکن است نیاز باشد که کودک شما دوره های خاص گفتار درمانی را نیز طی کند.