زمانی که فردی صداها هجاها یا کلمات را به گونه ای نادرست تولید کند طوری که شنونده ها آنچه را که او می گوید به سختی درک کنند فرد اختلال تولیدی دارد .صداهای گفتاری ممکن است به طور نادرستی تولید شوند که می تواند به علت حرکات نامناسب یا جایگاه نامناسب تولید کننده ها باشد. این اختلال که هم در کودکی و هم در سنین بزرگسالی به وفور شایع است و با گفتار درمانی بهبود می یابد . در بزرگسالی این اختلال معمولا به صورت اختلال تلفظ حرف /ر/ و یا نوک زبانی گفتن صداهای /س/ و /ش/ مشاهده می شود.

علل اختلالات تولیدی

🔺اشکالات عضوی : مانند شکاف کام، دندانهای غیر طبیعی، فلج مغزی، عقب ماندگی ذهنی، کم شنوایی . که در این موارد گفتار درمانگر با همکاری یک تیم درمانی شامل نورولوژیست، ارتودنتیست، شنوایی سنج به درمان گفتار کودک میپردازد .
🔺آپراکسی گفتار : بیشتر به صورت رشدی مشاهده می شود ولی در صورت اکتسابی بودن همراه آسیب مغزی است که علائمی از جمله کندی و تقلا در گفتار دارند .
🔺 اختلالات عملکردی :مانند داشتن دو یا چند زبان در خانه و یا تقلید کردن اشتباهات گفتاری کودک توسط والدین که سبب تثبیت آن می شود .
🔺تاخیر رشدی : بیشترین علت اختلال تلفظی است که ممکن است مستقیما به علت کم شنوایی باشد .

درمان اختلال تولیدی یا تلفظی

در هر محدوده ی سنی کودک باید یکسری صداها را تولید کند و در صورتی که در آن محدوده ی سنی کودک آنها را تلفظ نکند، باید گفتاردرمانی وی شروع شود. مثلا در سن ۴ سالگی کودک باید صداهای خلفی /ک/ و … را تلفظ کند.