درمان لکنت کودکان پیش از دبستان

برنامه لیدکامب

نارسایی لکنت زبان را اشکال در روانی رایج و الگوی زمانی گفتار می‌دانند که با سن فرد متناسب نیست. آغاز ناگهانی لکنت معمولاً بین   ۱تا  ۷سالگی است و از نظر نسبت در پسران تقریباً سه برابر دختران برآورد میشود.. همچنین تحقیقات مختلف نشان دادهاند که شیوع آن در جوامع دو زبانه بیشتر است. در مبحث درمان لکنت، رویکردهای عمده را میتوان به صورت رویکردهای مستقیم و غیرمستقیم طبقه‌بندی کرد. رویکردهای درمانی مستقیم شامل روشهایی است که مستقیماً به درمان خود لکنت میپردازد و رویکردهای درمانی غیرمستقیم عبارت است از تعدیل محیط و اصلاح رفتارهای کلامی و غیرکلامی اطرافیان بیمار دارای لکنت.

برنامه مستقیم لیدکامب براساس شرطی‌سازی عامل رویکرد رفتاردرمانی، جهت درمان لکنت کودکان کوچکتر از  ۲سال طراحی شده است. البته این برنامه را میتوان برای کودکان ۷تا ۱۰سال نیز استفاده کرد ولی تحقیقات مختلف نشان دادهاند که با افزایش سن به طرف ۱۰ سال اثربخشی برنامه کاهش مییابد. محل رشد و توسعه این برنامه در ناحیه‌ای به نام لیدکامب واقع در حومه سیدنی بوده است. برنامه لیدکامب مجموعهای از مراحل ثابت و از پیش برنامه‌ریزی‌شده نیست؛ به عبارتی این درمان برای هـر کودک و خـانواده وی به‌صورت فـردی ارائـه میشود. مانند بیشتر برنامه‌های درمانی مربوط به کودکان این برنامه نیز خانواده محور است و در واقع اجرای برنامه برعهده والدین و در محیط زندگی روزمره کودک است و درمانگر به جهت آموزش والدین، نقش مربی را دارد. در این برنامه یکی از والدین مسئولیت درمان در محیط زندگی کودک را به عهده می‌گیرد و در طی مراجعات خصوصی هفتگی به کلینیک چگونگی اجرای این درمان را یاد می‌گیرد. چگونگی ادامه و اجرای درمان با توجه به اندازه‌گیری‌های روزانه والدین و سنجش هفتگی درمانگر است. درمانگر در جلسات هفتگی همچنین برنامه درمانی را کنترل، مدیریت و هماهنگ می‌کند و باید از لذتبخش بودن درمان برای کودک و والدین اطمینان حاصل کند. برنامــه لیــدکامب چنــد مؤلفــه اصــلی دارد. ایــن مؤلفه‌ها برای هر کودک به صورت فردی اجرا میشود. برنامه براساس روششناسی شرطی‌سازی عامل است و به کودکان شیوه گفتاری خاصی که متفاوت بـا الگـوی گفتاری طبیعی است، آموزش داده نمـی‌شـود؛ مـثلاً از کودکان خواسـته نمـیشـود کـه بـه‌صـورت آهنگـین صحبت کنند و یا اینکـه سـرعت گفتارشـان را پـایین بیاورند و همچنین از والـدین خواسـته نمـیشـود کـه به‌منظور تسهیل روانی گفتار کـودک، محـیط زنـدگی وی را تغییر دهند. ولی ممکن اسـت زمـانی کـه بـرای اجرای موفق برنامه ضروری به نظر آید، والدین برنامـه معمول روزانه و یا جنبههای خاصی از سـبک تعـاملی- شان را در طی مکالمات درمـانی سـازمان‌یافتـه تغییـر دهند. تحریکات کلامی والدین، سنجش لکنت، درمـان در مکالمات سازمان‌یافته و سازمان نیافته و حفظ تأثیرات درمان، اجزای اصلی برنامه لیدکامب است. اصلی‌تـرین عامل درمانی برنامه لیـدکامب را بازخوردهـای کلامـی والدین نسبت به گفتار بدون لکنت و همچنـین لکنـت آشکار کودک مـی‌داننـد.

برگرفته از مقاله محمد اورکی و همکاران

گردآورنده #ندا_عزیزی – گفتاردرمانگر